fot. Grzegorz Stodolny

Taniec irlandzki jest połączeniem gracji, sprawności fizycznej i lekkości. Wraz z imigrantami irlandzkimi dotarł na wszystkie kontynenty i szybko zdobył dużą popularność.

Charakterystycznym elementem dla tańca irlandzkiego jest wyprostowana sylwetka tancerzy, wykonujących wszystkie kroki w skrzyżowaniu nóg stojąc na palcach. Kroki są wykonywane szybko i dynamicznie przez co uzyskuje się efekt skoczności i płynności.

fot. Eskaton.pl

Początki tańca irlandzkiego to prawdopodobnie czasy Celtów, jednak pierwsze wzmianki o nim datowane są na XI w. kiedy zaczęły odbywać się tzw. „feisianna” (wydarzenia łączące targ, zawody sportowe i wydarzenia muzyczne).

Od wieku XII podbój anglo-normański zaczął stopniowo osłabiać tradycyjną kulturę Irlandii. W poł. XVI w. znane były takie tańce jak „Rinnce Fada” (Taniec Długi), „Irish Hey”, „Trenchmores” oraz charakterystyczne kroki boczne tzw. side step i seven step.

Z czasem angielskie „wykorzenianie elementów irlandzkich” stawało się coraz silniejsze. Zakazano gry na dudach irlandzkich oraz nauki kroków tradycyjnych tańców. Jednak taniec pozostał obecny w kulturze narodu, stał się utajniony, bardziej ludowy (obecny na ślubach, chrzcinach, stypach). Przełom nastąpił dopiero w XVIII w wraz z pojawieniem się tzw. Mistrzów Tańca, którzy podróżowali po kraju, uczyli swego repertuaru, sędziowali w zawodach. Mimo ciągłych prób zniszczenia kultury tańca irlandzkiego przez kler i władze angielskie, starania te nie przynosiły większych rezultatów.

fot. Eskaton.pl

Współczesna historia tańca irlandzkiego zaczyna się w XIX w., kiedy powstaje Liga Celtycka, mająca za cel odrodzenie kultury irlandzkiej, a następnie w 1929 r. Komisja Tańca Irlandzkiego, która ustanowiła zasady dotyczące tańca, muzyki, strojów, nauki, oceniania, zawodów (komisja ta istnieje do dnia dzisiejszego).

Przez cały wiek XX taniec irlandzki ulegał zmianom. Dawniej tańczono na małych powierzchniach. Były to często stoły czy denka beczek ustawiane w stodołach lub karczmach. Obecnie scena wymaga wykorzystania dużej przestrzeni, stąd też rozwój kroków na bardziej skoczne i lotne. Aby opanować tę trudną sztukę, w Irlandii naukę tańca zaczyna się już od najmłodszych lat.

Przed 1930 r. tańce tańczyli jedynie chłopcy, później także zezwolono na taniec dziewczętom. Zmieniła się także postawa tancerzy. Wcześniej tańczono z bardziej rozluźnionymi rękoma, czasem ułożonymi na biodrach, jednak księża doprowadzili do tego, że zaczęto całe ramiona trzymać sztywno wzdłuż ciała, by w takiej pozycji były mniej prowokujące.

W zależności od muzyki tańce irlandzkie dzielimy na cztery rodzaje:

1. jig, tańczony w metrum 6/8 a w zależności od tempa wyróżnia się single (soft) jig, double jig, slip-jig, który jest specyficzną wariacją i jest grany na 9/8, jig pochodzi ze starożytnej Irlandii, tańczony w miękkich butach)
2. reel (metrum 4/4, pochodzi z 1750 r., panie tańczą w miękkich, a panowie w twardych butach)
3. hornpipe (metrum 2/4 lub 4/4, pochodzi z 1760 r., tańczony w twardych butach)
   

   fot. simple-dressess.blogspot.com

4. tańce setowe (metrum różne, są to tańce grupowe, tańczy się w tzw. setach – dwóch parach, wyróżnia się tu także tańce ceilidh)

Strój irlandzki – do naszych czasów nie przetrwał tradycyjny wzór stroju irlandzkiego. Każda grupa taneczna projektuje własne kostiumy, których cechą wspólną są krótkie spódniczki tancerek pozwalające obserwować pracę nóg. Jedynie podczas oficjalnych zawodów tańca obowiązuje ściśle określony przez Komisję Tańca Irlandzkiego strój. Dla pań – sztywna spódnica z jedną lub dwoma fałdami oraz gorset z koronkowym kołnierzem. Panowie mogą tańczyć w kilcie w irlandzką kratę lub w prostych ciemnych spodniach, jasnej koszuli i ciemnej marynarce.